CAESAR SERVIENS, BELLUM GALLICUM VII, 38
 
1 Litaviccus accepto exercitu, cum milia passuum circiter XXX ab Gergovia abesset, convocatis subito militibus lacrimans, "Quo proficiscimur," inquit, "milites?

2 Omnis noster equitatus, omnis nobilitas interiit; principes civitatis, Eporedorix et Viridomarus, insimulati proditionis ab Romanis indicta causa interfecti sunt.

3 Haec ab ipsis cognoscite, qui ex ipsa caede fugerunt: nam ego fratribus atque omnibus meis propinquis interfectis dolore prohibeor, quae gesta sunt, pronuntiare."

4 Producuntur hi, quos ille edocuerat, quae dici vellet, atque eadem, quae Litaviccus pronuntiaverat, multitudini exponunt:

5 omnes equites Aeduorum interfectos, quod collocuti cum Arvernis dicerentur; ipsos se inter multitudinem militum occultasse atque ex media caede fugisse.

6 Conclamant Aedui et Litaviccum obsecrant, ut sibi consulat. "Quasi vero," inquit ille, "consili sit res, ac non necesse sit nobis Gergoviam contendere et cum Arvernis nosmet coniungere.

7 An dubitamus, quin nefario facinore admisso Romani iam ad nos interficiendos concurrant?

8 Proinde, si quid in nobis animi est, persequamur eorum mortem, qui indignissime interierunt, atque hos latrones interficiamus." Ostendit cives Romanos, qui eius praesidi fiducia una ierant:

9 continuo magnum numerum frumenti commeatusque diripit, ipsos crudeliter excruciatos interficit.

10 Nuntios tota civitate Aeduorum dimittit, in eodem mendacio de caede equitum et principum permanet; hortatur, ut simili ratione, atque ipse fecerit, suas iniurias persequantur.

1
Litaviccus
   accepto exercitu,
      cum milia passuum circiter XXX ab Gergovia abesset,
   convocatis subito militibus
lacrimans,
"Quo proficiscimur,"
inquit,
"milites?

2
Omnis noster equitatus, omnis nobilitas interiit;
principes civitatis, Eporedorix et Viridomarus, insimulati proditionis ab Romanis
   indicta causa
interfecti sunt.

3
Haec ab ipsis cognoscite,
   qui ex ipsa caede fugerunt:
nam ego
   fratribus atque omnibus meis propinquis interfectis
dolore prohibeor,
   quae gesta sunt,
pronuntiare."

4
Producuntur hi,
   quos ille edocuerat,
      quae dici vellet,
atque eadem,
   quae Litaviccus pronuntiaverat,
multitudini exponunt:

5
   omnes
equites Aeduorum interfectos,
      quod collocuti cum Arvernis dicerentur;
   ipsos se inter multitudinem militum occultasse
   atque ex media caede fugisse.

6
Conclamant Aedui
et Litaviccum obsecrant,
   ut sibi consulat.
"Quasi vero,"
inquit ille,
"consili sit res,
ac non necesse sit nobis Gergoviam contendere et cum Arvernis nosmet coniungere.

7
An dubitamus,
   quin
      nefario facinore admisso
   Romani iam ad nos interficiendos concurrant?

8
Proinde,
   si quid in nobis animi est,
persequamur eorum mortem,
   qui indignissime interierunt,
atque hos latrones interficiamus."
Ostendit cives Romanos,
   qui eius praesidi fiducia una ierant:

9
continuo
magnum numerum frumenti commeatusque diripit,
ipsos crudeliter excruciatos interficit.

10
Nuntios tota civitate Aeduorum dimittit,
in eodem mendacio de caede equitum et principum permanet;
hortatur,
   ut simili ratione,
      atque ipse fecerit, 
suas iniurias persequantur.